همه ما با کلمه گودی کمر آشنایی داریم. لوردوز، کیفوز و کاوپشتی نام‌های علمی‌تر و تخصصی‌تر این عارضه است. ستون مهره و گردن انسان در حالت طبیعی و نرمال خود دارای یک انحنای S شکل است که این انحنا به ساختار اسکلتی انسان استحکام و قدرت مانور بیشتری می‌بخشد. در عارضه گودی کمر یا همان لوردوز، انحنای بیش‌ازحد و آنرمال در کمر و گردن باعث بروز مشکلاتی می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. در این مطلب می‌خواهیم بدانیم لوردوز (Lordosis) چیست و چگونه درمان میشود.
لوردوز (Lordosis) چیست؟
تمام بار وزن بدن بر ستون فقرات وارد میشود. ستون فقرات یکی از مهم‌ترین اجزای سازنده بدن انسان است که اگر در حالت طبیعی و نرمال خود نباشد شخص در تمام فعالیت‌های فیزیکی روزمره خود دچار مشکل خواهد شد. برای انجام روانه کارهای پرفشار و کم‌فشار مانند راه رفتن، دویدن، حمل بار، نشستن‌های طولانی، خم‌وراست شدن‌های متعدد و روزانه، انجام حرکات ورزشی کششی و چرخشی مختلف و تمام کارهای دیگری که به ذهنتان می‌رسد، نیازمند یک ستون مهره قوی و کارآمد دارید.
ستون مهره متأثر از 2 عامل مهم وراثت و شرایط محیطی و کاری می‌تواند دچار انواع و اقسام مشکلات نظیر دیسک کمر و لوردوز (Lordosis) شود. انحناهای طبیعی که ستون فقرات دارد موجب استحکام و تاب بیشتر این ستون در برابر فشارهای خواسته و ناخواسته روزانه میشود. در بین مهره‌های ستون فقرات، پایین‌ترین مهره انحنای بیشتری نسبت به بقیه داشته و وزن و فشار بیشتری را نسبت به سایر مهره‌ها تحمل می‌کند.
به‌دلیل تحمل وزن بیشتر بالاتنه و وارد آمدن بیشتر فشارهای ناشی از انجام حرکات روزانه بر آخرین مهره، این مهره در معرض خطرات و ناهنجاری‌های بیشتری نیز قرار دارد. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که برای این مهره اتفاق می‌افتد افزایش انحنای طبیعی آن و دچارشدن به عارضه لوردوز کمری است. این انحنا با افزایش سن و فشار بیشتر نیز شده و شروع به حرکت دادن لگن به سمت جلو و ایجاد مشکلات فراوان حرکتی برای بدن فرد می‌کند.
علل اصلی ایجاد لوردوز (Lordosis) یا گودی کمر
رایج‌ترین مشکلاتی که روزانه با آن‌ها سروکار داشته و موجب افزایش انحنای طبیعی ستون مهره می‌شوند از قرار زیر است:
- ضعف عضلات کمر و شکم است
- داشتن اضافه وزن به‌خصوص در قسمت شکم
- دررفتگی دوطرفه مفاصل ران. در این حالت فرد نمی‌تواند مفصل ران خود را کاملاً صاف کند. بنابراین لگن به‌سمت جلو چرخیده و قوس کمر بیشتر میشود
- بیماری‌های عصبی یا عضلانی مانند دیستروفی‌های عضلانی یا فلج اطفال
انواع گودی کمر یا لوردوز
بیماری گودی کمر در 5 دسته اصلی و کلی دسته‌بندی میشود:
لوردوز وضعیتی
لوردوز (Lordosis) وضعیتی به‌دلیل داشتن اضافه وزن و عدم تنظیم بودن حالت ماهیچه‌های معده و عضلات پشتی انسان شکل می‌گیرد. داشتن اضافه وزن همراه با عضلات نگه‌دارنده ضعیف و کم‌توان، منجر به افتادن فشار بیش‌ازحد وزن بدن و حرکات روزانه روی آخرین مهره شده و انحنای طبیعی ستون مهره را برهم می‌زند. با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و تحرک کافی، به‌راحتی فشار را از روی ستون مهره خود بردارید.
لوردوز مادرزادی یا تروماتیک
لوردوز مادرزادی یا تروماتیک همان‌طور که از نام آن پیدا است، بیشتر به دلیل نقص‌های ژنتیکی و آسیب‌هایی است که در زمان جنینی و بدو تولد به ستون فقرات انسان تحمیل میشود. هرگونه ضربه و آسیب به پیوندهای ستون مهره در زمان کودکی، به‌دلیل عدم استحکام و سفت‌شدن کافی استخوان‌ها، می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به ستون مهره وارد کند.
اغلب در کودکان و نوزادانی که دچار سانحه رانندگی، آسیب‌دیدگی ورزشی یا سقوط از ارتفاع حتی از ارتفاعات خیلی کم شده‌اند، دچار لوردوز (Lordosis) کمر می‌شوند. اگر آسیب‌ها موردتوجه قرار نگیرند، با گذشت زمان، مهره‌ها به جلو لغزیده و عصب‌ها را در ستون فقرات فشرده می‌کنند. این شرایط منجر به درد، بی‌حسی، گزگز کردن، ضعف و اختلال در عملکرد پاها میشود. لرزش یا ترمور در پارکینسون نیز منشأ عصبی دارد.
لامینکتومی
اگر به هر دلیلی نیاز به انجام عمل جراحی در ستون مهره باشد، می‌تواند آرایش و انحنای طبیعی ستون مهره را از حالت نرمال خود خارج کرده و مشکلاتی مانند لوردوز را ایجاد کند. لامینکتومی نوعی عمل جراحی است که در آن قسمتی از استخوان مهره یا تمام آن را از بدن فرد خارج می‌کنند.
لوردوز (Lordosis) عصبی عضلانی
مشکلات عصبی و عضلاتی بسیار زیادی وجود دارد که سلامت ستون مهره انسان را تهدید می‌کنند. بسیاری از این بیماری‌ها و نارسایی‌ها می‌توانند ستون مهره را از انحنای طبیعی و نرمال آن خارج کنند.
لوردوز ثانویه در اثر انقباض مفصل ران
در اثر انقباض مفصل ران به‌دلایل مختلفی نظیر عفونت و ضربه، ستون فقرات از حالت نرمال خود خارج‌شده و دچار لوردوز میشود.
علائم گودی کمر
برخی از علائم رایج و مشخص گودی کمر و لوردوز به شرح زیر است:
- کمردرد یا گردن درد
- دردی که به ساق پا منتقل میشود (سیاتیک)
- سوزن‌سوزن شدن، گزگز کردن یا بی‌حسی (علائمی که در درمان نورالژی عصب سه قلو صورت نیز مشاهده میشود)
- لوردوز (Lordosis) شدید و انحنای بیش‌ازحد ممکن است باعث شود فرد کنترل مثانه یا روده خود را از دست بدهد
راه‌های درمان گودی کمر
گزینه‌های درمانی متفاوتی برای این عارضه ستون فقرات در دسترس است. برخی از روش‌های رایج از قرار زیر است:
تمرین تنفس (s4All-)
برای آشنایی بیشتر با تمرین تنفس و گربه یوگا به پزشکان و فیزیوتراپ‌ها مراجعه کنید. اگر قصد خریت دستگاه فیزیوتراپی دارید، شرکت تجهیزات پزشکی برجیس یک گزینه داخلی و مورد اعتماد است.
داروهای مسکن
اگر لوردوز ژنتیکی و مادرزادی باشد، پیشنهاد پزشک احتمالاً داروی مسکن خواهد بود
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی همواره یکی از بهترین گزینه‌ها برای بهبود مشکلات بدن انسان است. برای اطلاع از قیمت دستگاه فیزیوتراپی خانگی به وب‌سایت شرکت معتبر برجیس سر بزنید.
کشش عضلات فلکسور ران به کمک نیمکت و تمرین کرانچ معکوس
اگر حس می‌کنید در حالت عادی کشش و فشاری که مدنظر شما است روی ستون مهره اعمال نمی‌شود، می‌توانید از یک نیمکت کمک گرفته یا حرکت معروف کرانچ معکوس را امتحان کنید. کرانچ معکوس باعث تقویت عضلات شکمی و کاهش گودی کمر میشود.
درمان دستی
اگر گودی کمر در مراحل اولیه شکل‌گیری آن شناسایی شود، به‌راحتی قابل‌درمان خواهد بود. درمان کایروپراکتیک با بهبود ثبات ستون فقرات، تقویت عضلات و اصلاح وضعیت قرارگیری بدن، تأثیر لوردوز (Lordosis) را خنثی می‌کند. برخی از درمان‌های معمول عبارت‌اند از:
- تراز ستون فقرات برای اصلاح ناهنجاری‌ها
- انجام حرکات کششی برای تراز کردن مهره‌ها، تقویت عضلات اصلی و بهبود انعطاف‌پذیری
- درمان‌های ارتوپدی، استفاده از بالش‌های پشتیبان و تغییرات ارگونومیک برای اصلاح حالت قرارگیری بدن
- تحریک نقاط ماشه‌ای
کاهش وزن
اگر اضافه‌وزن دارید، ستون مهره شما وزن و فشار بیشتری نسبت به یک فرد معمولی تحمل می‌کند. این روند در صورت ادامه‌دار بودن ستون مهره شما را مستعد بروز عارضه لوردوز خواهد کرد.
اصلاح وضعیت قرارگیری بدن
حفظ حالت مناسب قرارگیری بدن و تمریناتی برای نشستن، برخواستن، دراز کشیدن، خوابیدن، خم‌وراست شدن و برداشتن و زمین گذاشتن اجسام، کلید داشتن یک ستون فقرات سالم است.
سخن پایانی
گودی کمر یا لوردوز (Lordosis) تحت علل مختلفی به‌وجود آمده و با توجه به سرمنشأ شکل‌گیری آن، با روش‌ها و متدهای درمانی متفاوتی نیز قابلیت بهبود دارد. داشتن آشنایی با آداب‌ورسوم صحیح انجام حرکات ساده روزمره و مراجعه به پزشک در صورت احساس درد و مشکل، به بهبود این عارضه کمک شایانی می‌کند.